آئین حج از مهمترین ارکان دین مبین اسلام در حوزه عبادات می باشد که در قرآن و روایات مورد تأکید فراوان قرار گرفته است. حج به عنوان یک امر عبادی شامل مجموعه ای از معارف الهی بوده که همه فرشتگان، انبیاء الهی و پیامبر خاتم (ص) آن را با عظمت و شکوه بسیار انجام داده اند اما حج در سیر تطور در طول تاریخ دستخوش تحریفات و اختلافاتی گشت که چهره واقعی آن را مخدوش ساخته بود و با ظهور اسلام بسیاری از آن اختلا...

در اندیشه امام خمینی ، حج با ظرفیت ها و کارکرد های اخلاقی ، سیاسی ، اجتماعی و اقتصادی خود در سطح فردی ، ملی ، جهان اسلام و بین المللی ، جایگاه ویژه ای دارد . امام خمینی با ارسال پیام و سخنرانی در ایام حج سعی کرد ظرفیت آن را در مبارزه با استعمار و استکبار مطرح و مسلمانان را به کارکردهای سیاسی و اجتماعی مغفول حج در عزت بخشی به جهان اسلام ، مورد توجه قرار دهد . از نظر امام خمینی ، حج فضایی برای آگ...

مقاله حاضر به موضوعِ رمضان در سفرنامه‌های حج ابراهیمی می‌پردازد که از طریق آن می‌توان به بررسی تجربیات گذشته و حال سفر‌های حاجیان ایرانی پرداخت. جهت بررسی موضوع فوق، با مطالعه تحلیلی- مقایسه‌ای، سفرنامه‌های حج ابراهیمی ایرانیان، در دو گستره زمانی (با تأکید بر ماه مبارک رمضان) و مکانی (جغرافیای سفر حج) در مسیرهای سنتی و امروزین آن، در دو دوره قبل و بعد از «انقلابِ صنعت حمل‌‌و‌نقل مسافر و کالا» مو...

حج از عبادات و تکالیف شرعی اسلام است که علاوه بر جنبه‌های فردی و نقش آن بر تزکیة نفس و سیر و سلوک معنوی برای حج‌گزاران، از بُعد اجتماعی نیز نقش اساسی در حیات امت اسلامی دارد؛ همانگونه که آیات کریمة قرآن کریم، حج را عامل قیام و پابرجایی مردم خوانده و روایات نیز از تأثیر این فریضة جهان‌شمول بر تعیین همبستگی آحاد مسلمین از سراسر جهان و چاره جویی برای مشکلات خود و ساماندهی وضع فرهنگی، اجتماعی و سیاس...

در این پژوهش سعی شده است تا از نظریه پخش یا اشاعه که یکی از نظریه‌های رایج در باب توضیح چگونگی گسترش ایده‌ها و اندیشه‌ها و چارچوب نظری این تحقیق است، به‌عنوان مدلی برای صدور ارزش‌های انقلاب اسلامی از طریق مناسک حج ابراهیمی استفاده گردد. پژوهش حاضر به‌دنبال پاسخ‌گویی به این پرسش است که آیا می‌توان ارزش‌ها و آرمان‌های انقلاب اسلامی را از دریچه حج ابراهیمی به جهان اسلام صادر کرد؟ و در صورت مثبت بو...

امنیت روانی، از نیازهای اساسی انسان‌ها شمرده می‌شود و تأثیرات مهمی بر زندگی آنها می‌گذارد. حج، یکی از اعمال عبادی است که امنیت در آن مورد توجه قرار گرفته است. خداوند متعال، حرم ابراهیمی را منطقة امن اعلام کرده و از مسلمانان خواسته است‌که حرمت حرم را نگه‌دارند. ارتباط حج و امنیت روانی حجاج را از چند جهت می‌توان مورد بررسی قرار داد؛ «امنیت حرم و امنیت روانی»، «مناسک حج و امنیت روانی»، «اماکن حج ...

حج از عبادت‌های جامع است. منظور از عبادت جامع عبادتی است که هم ابعاد فردی دارد و هم ابعاد اجتماعی، لذا به لحاظ برکات هم جامع است؛ هم برکات فردی دارد و هم برکات اجتماعی. هم برکات دنیوی دارد و هم برکات اخروی. اما مسلمانان از برکات حج بهره زیادی نمی برند و البته این امر دلایل و عواملی دارد که لازم است مورد توجه قرار گیرد. در مقاله حاضر، ابعاد تربیتی حج، از نگاه امام خمینی (قدس سره)، مورد تأمل قرار...

این پژوهش کوشیده است مناسک حج ابراهیمی را، با تمرکز بر مفهوم «آستانگی» نزد ویکتور ترنر و الگوی تئاتر اکسپدیشن یا گردشیافتی تحلیل کند. برای انجام این کار، نخست مفاهیم‏ کلیدی-آستانگی، تئاتر اکسپدیشن، مناسک حج- را تعریف کرده، سپس با تمرکز بر الگوی ترسیمی ترنر از ویژگی‏ های سه‏ گانۀ هر آیین –تجویزی ‏بودن، ریخت ‏مندی، باوری‏ بودن- اعمال و ساختار مناسک حج را-به عنوان یک آیین و از منظری نمایشی- مورد ب...

حجّ، در دوران جاهلیّت، به شکل میراث تحریف شده ای از آیین حنیف حضرت ابراهیم(ع)، در بین اعراب جاهلی سابقه ی طولانی داشته و جدای از بعد عبادی آن، کارکردهایی در زمینه ی امنیت اجتماعی و رونق اقتصادی نیز برای قوم عرب در بر داشته است. از اینرو اعراب جاهلی، مراسم حج را در ماهها و روزهای معیّنی از سال با اعمال و مناسک خاصّی، بجامی آوردند. با درخشش خورشید اسلام از شهر مکه- خاستگاه حج ابراهیمی- ضمن امضای اصل ...

حج یکی از واجبات مهم دینی است که علی رغم دربرداشتن ابعاد مختلف آن، عمدتاً به بعد معنوی و عبادی آن توجه شده است و سایر ابعاد آن مورد غفلت واقع شده است، ظهور انقلاب اسلامی ایران به رهبری امام خمینی(ره) و متعاقب آن رهبری آیت الله خامنه ای،ابعاد دیگر حج را برجسته نمود و به وجه سیاسی آن اهمیت ویژه ای شده است. امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری با هوشمندی از ظرفیت های ایجاد شده با طرح احیای حج ابراهیمی...